Aktualności

Jak wygląda protezowanie po amputacji?

Protezowanie po amputacji to proces, którego powodzenie jest uzależnione od wielu czynników. Wymaga czasu i zaangażowania ze strony pacjenta. Przygotowanie do protezowania składa się z kilku etapów – przystosowania kikuta do zaopatrzenia protetycznego, wykonania odpowiedniej protezy oraz nauki chodu.

Przygotowanie kikuta do protezowania

Tuż po amputacji głównym celem jest zagojenie rany, jednak już na tym etapie należy myśleć o prawidłowym uformowaniu kikuta i wzmocnieniu kondycji (tak fizycznej, jak i psychicznej) pacjenta. Przygotowanie do protezowania obejmuje:

• rehabilitację ruchową pacjenta – dąży się do jego jak najwcześniejszej pionizacji, wzmocnienia ogólnej kondycji fizycznej, w szczególności (po amputacji kończyny dolnej)  zdrowej kończyny i kończyn górnych, mięśni posturalnych,

• zapobieganie ewentualnym przykurczom mięśni, odleżynom, które są skutkiem niedostatku ruchu, grożą patologiami w obrębie kikuta i utrudniają zaprotezowanie,
• opracowanie blizny – powinna być miękka i elastyczna, w związku z czym należy nakładać na nią zalecone przez lekarza maści, masować, rozciągać,
• staranną pielęgnację kikuta – powinien być zawsze suchy, czysty, zabezpieczony przed otarciami, urazami,
• hartowanie kikuta – należy przyzwyczajać go do warunków panujących w leju protezowym – zmniejszyć wrażliwość tkanek na bodźce poprzez masowanie, ugniatanie, pocieranie czy poddawanie naprzemiennemu działaniu zimnej i ciepłej wody,
• kompresję kikuta, czyli formowanie go w kształt walca albo stożka z pomocą opaski elastycznej lub bandaża.

Protezowanie kończyny można rozpocząć, kiedy rana pooperacyjna jest w pełni wygojona, a stan zdrowia pacjenta ustabilizowany.

Ile trwa zrobienie protezy?

Pacjenci są ciekawi, po jakim czasie od amputacji proteza zastąpi im utraconą kończynę. Samo wykonanie pierwszej protezy (zwykle jest to proteza tymczasowa) zajmuje około dwa tygodnie, do których doliczyć należy czas na ewentualne poprawki po pierwszej przymiarce – wygodne wyprofilowanie leja, ustawienie odpowiedniej długości poszczególnych modułów protezy czy kąta stopy protezowej. Aby pacjent był gotów na zaprotezowanie, potrzeba zwykle kilkunastu tygodni – 6-12 po amputacji nogi, 8-16 po amputacji ręki.

Kiedy zapadnie decyzja o założeniu protezy, pacjent zgłasza się do pracowni protetycznej. Protetyk przeprowadza z nim szczegółowy wywiad, a następnie pobiera z kikuta miarę, na podstawie której wykonuje gipsowy odlew. W oparciu o niego tworzy się ręcznie lej protezowy, który następnie zostaje wyposażony w odpowiednie do indywidualnych potrzeb pacjenta moduły protezowe. Zaopatrzenie protetyczne jest częściowo refundowane, o czym specjalista informuje podczas pierwszej wizyty.

Nauka chodu w protezie

Ile trwa nauka chodzenia w protezie? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Opanowanie umiejętności korzystania z zaopatrzenia ortopedycznego obejmuje kilka etapów – od ćwiczeń polegających na statycznym przenoszeniu ciężaru ciała, przez chodzenie przy barierkach czy z pomocą kul łokciowych, po samodzielne poruszanie się pod okiem rehabilitanta. Czas przyzwyczajania się do protezy zależy od stopnia ogólnej sprawności pacjenta, jego wieku, psychicznej kondycji, motywacji. Niektórzy czują się komfortowo już po kilku dniach, inni potrzebują na to wielu miesięcy. Istotne jest, by pacjent nie zniechęcał się w początkowej fazie nauki chodzenia. Prawidłowo wykonana i dopasowana proteza z czasem może zastąpić amputowaną kończynę, co pozwala na powrót do pełnej aktywności.