Wsparcie psychologiczne osób po amputacji kończyn
Amputacja to nie tylko utrata części ciała. To doświadczenie, które dezorganizuje codzienne życie, zaburza poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości. Odjęcie kończyny to psychiczna trauma, która może okazać się trudniejsza dla pacjenta niż sama niepełnosprawność i związane z nią ograniczenia. Z tego powodu pomoc psychologiczna po amputacji jest nie mniej istotna niż rehabilitacja ruchowa. Jak zmienia […]
Amputacja to nie tylko utrata części ciała. To doświadczenie, które dezorganizuje codzienne życie, zaburza poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości. Odjęcie kończyny to psychiczna trauma, która może okazać się trudniejsza dla pacjenta niż sama niepełnosprawność i związane z nią ograniczenia. Z tego powodu pomoc psychologiczna po amputacji jest nie mniej istotna niż rehabilitacja ruchowa.
Jak zmienia się życie po amputacji kończyny dolnej?
Utrata kończyny – w szczególności dolnej – to radykalna zmiana, na skutek której pacjent czasowo lub trwale traci wiele umiejętności, a przede wszystkim samodzielność. Z amputacją wiąże się także przekreślenie niektórych życiowych planów i marzeń, rozbicie dotychczasowego obrazu własnej fizyczności, a nierzadko też obawa o to, jak będzie ona postrzegana przez otoczenie. W konsekwencji osoba po amputacji często traci poczucie własnej wartości i wycofuje się z życia społecznego.
Opisanym zmianom towarzyszą silne emocje, które przyrównać można do żałoby. Pacjenci po amputacji zwykle przeżywają takie same etapy radzenia sobie ze stratą, jak osoby, które utraciły kogoś bliskiego. W początkowym okresie mogą odczuwać rozpacz, niedowierzanie, następnie frustrację, złość, gniew (wobec innych, Boga, samego siebie), które z czasem przeradzają się w smutek, rezygnację, niepokój o przyszłość. W niektórych przypadkach ta trudna emocjonalnie sytuacja może prowadzić do depresji, zaburzeń lękowych czy aktów autoagresji.
Tak silna reakcja w obliczu utraty części ciała jest zupełnie naturalna. Niestety, wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, a jedyna pomoc psychologiczna po amputacji, jaką otrzymują, to jednorazowe spotkanie ze specjalistą w szpitalu, tuż po zabiegu.
Jakiej pomocy potrzebują osoby po amputacji?
Osoby po amputacji potrzebują odzyskać równowagę psychiczną, która ułatwi im powrót do normalnego funkcjonowania w nowych okolicznościach. Nieocenione jest przy tym wsparcie psychologa lub psychoterapeuty, które nie może ograniczać się do jednej rozmowy. Specjalista powinien towarzyszyć pacjentowi na kolejnych etapach „żałoby”, by łatwiej było mu poradzić sobie ze swoimi emocjami – zrozumieć je, uporządkować, zaakceptować, przeżyć w konstruktywny sposób.
Cenną pomocą dla osób po amputacji są spotkania w grupach wsparcia, czyli w kręgu ludzi o podobnych doświadczeniach. Dzielenie trudnych doświadczeń i emocji, a także obserwowanie, jak inni radzą sobie z niepełnosprawnością, w dużym stopniu ułatwia pogodzenie się z nową sytuacją. Co więcej, spotkania z innymi amputantami są okazją do zawarcia przyjaźni, które nie tylko są oparciem w trudnym okresie, ale też wypełniają życie po amputacji kończyny (dolnej czy górnej) nowymi celami i powodami do radości. Takie spotkania organizuje między innymi Fundacja Moc Pomocy. Pomoc można uzyskać też w grupach zrzeszających osoby po amputacji, które można znaleźć na portalu Facebook.
Kluczową formą wsparcia dla osób po amputacji jest pomoc najbliższych. Nie należy jednak mylić jej z nieustannym wyręczaniem pacjenta w codziennych czynnościach, ponieważ na dłuższą metę obniża to jego poczucie własnej wartości, a przede wszystkim utrudnia powrót do samodzielności. Rolą członków rodziny jest obecność – towarzyszenie pacjentowi w trudnych chwilach, okazywanie mu miłości, zrozumienia i bezwarunkowej akceptacji. Dzięki temu łatwiej odzyskać poczucie bezpieczeństwa i sensu życia.
Sprawdź również:
Ile trwa i jak wygląda nauka chodzenia w protezie?
Amputacja kończyny górnej – najważniejsze informacje
