Leje protezowe

Lej protezowy to jeden z modułów protezy kończyny dolnej. Służy mocowaniu jej do kikuta i ma ogromny wpływ na funkcjonalność całości zaopatrzenia ortopedycznego. Lej do protezy to jej jedyna zindywidualizowana część, która – pomimo dostępności nowoczesnych technologii – wciąż wykonywana jest ręcznie przez protetyka.

Funkcja leja protezowego

Lej do protezy stanowi połączenie pomiędzy nią a ciałem użytkownika. Stosuje się go po amputacji na poziomie uda (z zachowaniem stawu biodrowego) lub podudzia. Od odpowiednio wykonanego leja protezowego zależy efektywność wykorzystania protezy oraz komfort jej użytkowania. Moduł ten utrzymuje protezę we właściwym położeniu i pozwala na odpowiednie rozłożenie nacisku na kikut. Prawidłowo wykonany lej  protezowy chroni go przed obtarciami i odparzeniami.

Jak powstają leje protezowe?

Lej protezowy musi zostać precyzyjnie dopasowany do kształtu kikuta, z uwzględnieniem takich czynników, jak poziom amputacji kończyny czy aktywność pacjenta. Dlatego tę część protezy zawsze wykonujemy tradycyjną, ręczną metodą, w oparciu o miarę pobraną z kikuta. Lej protezowy modeluje się na gipsowym odlewie zachowanej części kończyny. Postęp technologiczny w dziedzinie protetyki pozwala nam na wykorzystanie takich materiałów jak np. włókno węglowe. Wpływa to korzystnie na ergonomię korzystania z protezy i czyni ją lżejszą przy wyższej wytrzymałości.

Rodzaje lejów protezowych

Leje protezowe różnią się od siebie przede wszystkim materiałem, z którego są wykonane, oraz sposobem mocowania. Możemy stworzyć je np. z laminatu, silikonu, włókna węglowego. Wyróżniamy leje protezowe mocowane:

• poprzez mechaniczne zawieszenie (np. na pasie biodrowym w przypadku protezy uda),
• na zamek pionowy (umocowany w linerze, czyli elastycznym wkładzie umieszczonym w sztywnym leju protezowym),
• podciśnieniowo (z wykorzystaniem podciśnienia biernego, jakie tworzy się poprzez samo włożenie kikuta do leja, lub aktywnego, które wykorzystuje mechanizm specjalnej pompy).

Różnice pomiędzy lejami protezowymi wpływają na komfort użytkowania i funkcjonalność całej protezy, ale też na jej cenę. Najbardziej zaawansowane technologicznie – a tym samym najdroższe – rozwiązanie wcale nie musi być najlepsze. Często okazuje się, że optymalny jest prosty lej do protezy, bo jej użytkownik nie byłby w stanie wykorzystać możliwości droższego wariantu. Dlatego podczas doboru zaopatrzenia protetycznego przykładamy dużą wagę do wywiadu z pacjentem i omówienia z nim możliwych rozwiązań