Aktualności

Leczenie po amputacji palca – jak przebiega gojenie i rehabilitacja?

Amputacja palca u stopy lub dłoni bywa nieunikniona w następstwie poważnego urazu, np. zmiażdżenia. Może też okazać się zabiegiem chroniącym przed poważnym, ogólnoustrojowym zakażeniem, najczęściej w przebiegu zaawansowanej cukrzycy. Utrata części ciała jest trudnym doświadczeniem, niemniej w przypadku amputacji palca możliwy jest szybki powrót do wysokiego stopnia sprawności. Wymaga to jednak odpowiedniego postępowania w okresie rekonwalescencji po zabiegu.

Jak postępować bezpośrednio po amputacji palca?

Amputacja palca to zabieg wykonywany w warunkach szpitalnych. Dlatego w pierwszych dniach po operacji pacjent pozostaje pod opieką personelu medycznego szpitala. Po powrocie do domu musi samodzielnie zadbać o pielęgnację rany. Po amputacji palca konieczna jest regularna zmiana jałowych opatrunków i stosowanie preparatów odkażających. W okresie pooperacyjnym pacjent przyjmuje też leki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe. W razie wystąpienia obrzęku kończyny należy unosić ją podczas odpoczynku i stosować miejscowo chłodne okłady.

W okresie rekonwalescencji po zabiegu amputacji palca pacjent powinien zgłaszać się na wizyty kontrolne w wyznaczonych terminach. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, np. krwawienia, wysięku albo silnego bólu, który nie ustępuje mimo zażywania leków, do lekarza należy udać się niezwłocznie.

Jak przebiega gojenie po amputacji palca? 

Proces gojenia rany po amputacji palca u stopy lub dłoni jest kwestią indywidualną. Uwarunkowany jest ogólnym stanem zdrowia pacjenta, jego wiekiem, rozległością zabiegu. Zwykle po około 10 dniach od operacji zdejmuje się szwy, co oznacza, że doszło do zasklepienia brzegów rany. Przy prawidłowym krążeniu w obrębie kończyny regeneracja naruszonych tkanek przebiega jeszcze przez kilka tygodni. Może potrwać znacznie dłużej w przypadku współistnienia innych schorzeń.

Po zabiegu amputacji palca należy ściśle przestrzegać zaleceń specjalisty. Odpowiednia pielęgnacja rany czy ograniczenie niektórych aktywności po zabiegu to warunki prawidłowego gojenia się rany, bez ryzyka zakażeń i innych poważnych powikłań. Szczególną wagę do pielęgnacji rany po amputacji palca powinni przykładać pacjenci ze stopą cukrzycową. W przypadku takich zmian proces gojenia jest znacznie utrudniony.

Na czym polega rehabilitacja po amputacji palca?

Wygojenie rany po amputacji palca to dopiero początek procesu, jakim jest powrót do maksymalnej sprawności. Już w pierwszym okresie rekonwalescencji po operacji warto zacząć rehabilitację, która obejmuje:

• ćwiczenia służące utrzymaniu sprawności operowanej kończyny, a także – w miarę możliwości – zachowanej części palca,
• jeśli lekarz stwierdzi taką potrzebę – zabiegi z zakresu fizykoterapii wspierające proces regeneracji tkanek,
• adaptację do funkcjonowania w nowych warunkach (naukę wykonywania codziennych czynności, przystosowanie otoczenia do potrzeb pacjenta),
• wsparcie psychologiczne, dzięki któremu pacjent lepiej radzi sobie z trudnymi emocjami i odnajduje się w sytuacjach społecznych.

Nie istnieje jeden schemat rehabilitacji po amputacji palca. Jej plan musi być dostosowany do indywidualnej sytuacji pacjenta. Przykładowo, po amputacji palca u ręki bywa pomocna terapia manualna służąca redukcji bólu. Inny pacjent może wymagać nauki chodzenia po amputacji dużego palca u stopy. Dla każdego utrata części ciała jest przeżyciem traumatycznym, więc nigdy nie wolno pomijać psychologicznego aspektu rehabilitacji. Po amputacji palca warto odbyć chociaż kilka konsultacji z psychologiem. 

Protezy po amputacji palca

Elementem powrotu do sprawności po amputacji palca może być jego protezowanie, o którym warto pomyśleć po całkowitym wygojeniu rany. Obecnie wykonuje się protezy palców dłoni, które nie tylko przywracają jej naturalny wygląd (co jest niezwykle istotne ze względu na samopoczucie pacjenta), ale przede wszystkim ułatwiają codzienne funkcjonowanie (np. przywracając możliwość chwytu).

W przypadku amputacji palca u stopy najczęściej stosuje się jedynie specjalne wkładki protezowe wypełniające obuwie i ułatwiające chodzenie. Istnieje też możliwość wykonania protez estetycznych.